Mark 12

Wain wau taqato tamo uge naŋgi qa yawo anjam

1Yesus a na naŋgi degsi minjrsiqa olo yawo anjam bei endegsi minjrej, “Tamo bei a tigelosiqa aqa wauq gilej. Gilsiqa wain sil yageleŋosiqa jeŋ qosej. Qoso koboonaqa meniŋ qura gogeq di tabir kuru bul gereiyej. Wain sil geitimqa wain gei koroiyosib paraparayosib aqa ya di bilentqajqa deqa gereiyej. Osiqa wauq di tal atsiqa wau taqato tamo qudei naŋgo baŋq di aqa wau uratetnjrsiqa sawa isaq gilsiq di soqnej. 2Sonaqa wain gei melionaqa wau lanja na aqa kaŋgal tamo bei qariŋyonaqa wau taqato tamo naŋgoq aisiqa minjrej, ‘Wau lanja a na e qariŋbqo bonum. Deqa niŋgi wain gei ebibqa e na osi gilqai.’ 3Degsi minjrnaqa naŋgi na a ojsib qalougetosib wiyonab laŋa puluosi gilej. 4Gilnaqa wau lanja na olo kaŋgal tamo bei qariŋyonaq wau taqato tamo naŋgoq aisiqa wain gei oqajqa minjrnaqa naŋgi na a dego ojsib aqa gate paratetosib tulaŋ ugeugeiyeb. 5Onaqa wau lanja na olo kaŋgal tamo bei qariŋyonaq ainaqa a dego qalougetosib moioteb. Olo kaŋgal tamo gargekoba naŋgi qariŋnjreqnaqa aieqnab qudei qalougetoqneb. Qudei qalsib moiotoqneb. 6Onaqa wau lanja a endegsi are qalej, ‘Ijo segi aŋgro qujai e na tulaŋ qalaqalaiyeqnum qaji di qariŋyit aiqas di naŋgi a qalqasai. Naŋgi aqa anjam quetqab.’ 7Degsi are qalsiqa aqa segi ŋiri qariŋyonaq aiej. Aieqnaqa wau taqato tamo naŋgi a unsibqa naŋgi segi segi qairosib mareb, ‘Tamo a bqo endi wau lanja aqa segi ŋiri. A na aqa abu aqa iŋgi iŋgi kalil oqas. Deqa iga a qalsim moiotosimqa wau endi iga na oqom.’ 8Degsib marsibqa wau lanja aqa ŋiri ojsib qalnab moinaqa aqa jejamu osib wau qalaq di waiyeb.

9Deqa niŋgi kiersib are qalonub? Wau lanja a bosimqa wau taqato tamo uge naŋgi di kiernjrqas? Niŋgi quiye. A bosim naŋgi ñumsim moiotnjrqas. Osim aqa wau di olo yainjrsim tamo qudei naŋgo baŋq di uratetnjrimqa naŋgi na taqatesqab.

10“Qotei aqa anjam bei unu. Niŋgi anjam di nami sisiyosai kio? Agi anjam nami endegsib neŋgreŋyeb unu,

‘Tal gereiyo qaji tamo naŋgi na tal aqa ai arqsibqa uge qa marsib taqal waiyeb.
Onaqa tal aqa ai di Qotei na olo osiq tumaq di tigeltej unu.
Tal aqa ai di tal siŋgilatqajqa deqa tigeltej unu.
11Tamo Koba Qotei a segi na tal aqa ai di tigeltej deqa iga unsim mareqnum,
“Tal aqa ai di tulaŋ bolequja.” ’”
12Yesus a na atra tamo kokba ti dal anjam qalie tamo naŋgi ti yawo anjam degsi minjrnaqa naŋgi qusib endegsib qalieeb, “Yesus a yawo anjam dena gago jejamu qametgwo.” Naŋgi degsib qalieosibqa minjiŋ oqetnjrnaqa Yesus ojqa mareb. Ariya naŋgi tamo uŋgasari naŋgi ulainjrsib deqa naŋgi Yesus ojqa uratosib jaraieb.

Farisi naŋgi Yesus a anjam bei grotimqa a ojqajqa deqa nenemyeb, “Iga Sisar takis yqom e?”

13Jaraiosib Farisi naŋgi ti Herot aqa wau tamo qudei ti naŋgoq gilsib minjreb, “Niŋgi Yesus aqaq gilsib a gisaŋyosib anjam bei nenemyibqa a anjam grotimqa di iga qusim ojqom.” Degsib minjrsib naŋgi qariŋnjrnab Yesus aqa areq gilsib gisaŋyosib minjeb, “O Qalie Tamo Koba, iga qalie, ni anjam bole maro qaji tamo. Ni anjam bole segi tamo uŋgasari naŋgi minjroqnsim Qotei aqa kumbra osornjreqnum. Ni tamo bei ulaiyosaieqnum. Ni tamo ñam ti naŋgi anjam bei minjroqnsim olo tamo ñam saiqoji naŋgi anjam bei minjrosaieqnum. Ni anjam qujai tamo kalil naŋgi minjreqnum. Deqa ni iga merge. Iga Sisar takis yqom e? Yqasai e? Takis atqom kio sai kio? Ni kiersi are qalonum?”

15Onaqa Yesus a naŋgo gisaŋ anjam di poiyonaqa minjrej, “Kiyaqa niŋgi e anjam bei grotitqa qusib niŋgi e ojqajqa deqa gisaŋbeqnub? Meniŋ silali bei osi boiye. Osbab e unqai.” 16Degsi minjrnaqa naŋgi meniŋ silali bei osi bosib osoryonab unsiqa minjrej, “Meniŋ silali quraq di tamo yai aqa ulatamu ti ñam ti unu? Niŋgi merbiye.” Onaqa naŋgi na minjeb, “Di Sisar aqa ulatamu.” 17Onaqa a na minjrej, “Deqa Sisar aqa iŋgi iŋgi a qa olo yiye. Ariya Qotei aqa iŋgi iŋgi a qa olo yiye.” Onaqa naŋgi Yesus aqa anjam di qusibqa naŋgi tulaŋ prugeleŋeb.

Tamo moreŋo qaji naŋgi olo subq na tigelqajqa anjam deqa Sadyusi naŋgi na Yesus nenemyeb

18Onaqa bati qujai deqa Sadyusi tamo qudei naŋgi Yesus a nenemyqa beb. Sadyusi naŋgi mareqnub, “Tamo moreŋo qaji naŋgi olo subq na tigelqasai.” Deqa naŋgi bosib Yesus endegsib nenemyeb, 19“O Qalie Tamo Koba, ni que. Moses a nami anjam endegsi neŋgreŋyej, ‘Tamo bei a moiimqa aqa ŋauqali aŋgro saiqoji soqnimqa aqa was bei na olo uŋa qobul di osimqa aqa was moiej qaji aqa aŋgro ŋambabtetqas.’ Moses a nami anjam degsi neŋgreŋyej. 20Deqa ni que. Was 7-pela naŋgi soqneb. Naŋgo was matu a uŋa osiqa moiej. A aŋgro saiqoji. 21Onaqa aqa aube yala na olo uŋa qujai di osiqa a dego moiej. A aŋgro saiqoji. Onaqa aqa aube yala na olo uŋa di ej. Osiqa a dego moiej. A aŋgro saiqoji. 22Degsib gilsib was 7-pela kalil naŋgi uŋa qujai di osib moreŋeb. Naŋgi aŋgro saiqoji. Naŋgi kalil moreŋonabqa ariya bunuqna uŋa di a dego moiej. 23Ni iga merge. Mondoŋ subq na tigelo batiamqa tamo kalil naŋgi subq na tigelabqa uŋa di a yai aqa ŋauŋ tiŋtiŋ sqas? Ni qalie, naŋgi kalil uŋa qujai di eb.”

24Onaqa Yesus na minjrej, “Qotei aqa anjam nami neŋgreŋyeb qaji di aqa damu niŋgi poiŋgosai. Qotei aqa siŋgila dego niŋgi poiŋgosai. Deqa niŋgi anjam grotonub. Grotosib agi nenembonub. 25Mondoŋ tamo naŋgi subq na tigelosibqa naŋgi uŋatqasai. Naŋgi tamotqasai. Naŋgi laŋ aŋgro bul laŋa sqab.

26“Ariya tamo naŋgi moisib olo subq na tigelqab deqa e niŋgi endegsi nenemŋgwai. Moses a nami Qotei aqa anjam bei neŋgreŋyej di niŋgi sisiyosai kio? Agi Moses a anjam endegsi neŋgreŋyej, ‘Ŋam mariŋ miligiq dia puloŋeqnaqa Qotei a ŋam puloŋq di sosiqa Moses metosiq minjej, “E Abraham aqa Qotei. E Aisak aqa Qotei. E Jekop aqa Qotei.” ’ 27Moses a anjam degsi neŋgreŋyej. Qotei a tamo moreŋo qaji naŋgo Qotei sai. A tamo ŋambile so qaji naŋgo Qotei. Anjam di niŋgi tulaŋ grotonub!”

Dal anjam kie a tulaŋ bolequja?

28Onaqa dal anjam qalie tamo bei a bosiqa Yesus a Sadyusi naŋgi ti anjam na qoteqnab unjrej. Yesus a kamba anjam geregere olo Sadyusi naŋgi minjreqnaqa di qusiqa Yesus nenemyej, “Qotei aqa dal anjam kie a segi qujai tulaŋ bolequja? Dal anjam kie na dal anjam kalil buŋnjrejunu?” 29Onaqa Yesus na minjej, “Dal anjam tulaŋ bolequja agi mermqai. ‘O Israel tamo uŋgasari, niŋgi quiye. Gago Tamo Koba Qotei a segi qujai Qotei. 30Deqa niŋgi gago Tamo Koba Qotei a tulaŋ qalaqalaiyiye. Qalaqalaiyosib nuŋgo are miligi ti nuŋgo qunuŋ ti nuŋgo areqalo ti nuŋgo siŋgila ti kalil Qotei yekritiye.’ Dal anjam di a segi qujai tulaŋ bolequja. A na dal anjam kalil buŋnjrejunu. 31Ariya dal anjam deqaji bei dego mermqai. ‘Ni ino segi jejamu gereiyeqnum dego kere ino was naŋgi dego degsim geregereinjroqnime.’ Dal anjam boledamu aiyel agi mermonum. Dal anjam deqaji bei saiqoji.”

32Onaqa dal anjam qalie tamo dena kamba Yesus minjej, “O Tamo Koba, ni bole maronum. Qotei a segi qujai Qotei. Qotei bei saiqoji. 33Iga a tulaŋ qalaqalaiyosim gago are miligi ti gago powo ti gago siŋgila ti kalil a yekritqom di kumbra bolequja. Iga gago segi jejamu gereiyeqnum dego kere gago was naŋgi geregereinjroqnqom di dego kumbra bolequja. Dal anjam aiyel di tulaŋ boledamu. Iga Qotei atraiyqom di laŋa kiñala. Iga iŋgi bei ŋamyuo na koitsim Qotei atraiyqom di dego laŋa kiñala. Ariya iga dal anjam aiyel di dauryqom di tulaŋ bolequja.”

34Dal anjam qalie tamo di a tulaŋ poiyonaqa anjam degsi marnaqa Yesus a qusiqa minjej, “Ni anjam tulaŋ boledamu maronum. Deqa sokiñalayimqa Qotei a ni taqatmosim ino Mandor Koba sqas.”

Onaqa tamo uŋgasari naŋgi olo anjam bei Yesus nenemyqajqa ulaeb.

Yesus a na tamo uŋgasari naŋgi Kristus qa anjam bei nenemnjrej

35Ariya Yesus a atra tal koba miligiq di sosiqa a Qotei aqa anjam plaltosiq tamo uŋgasari naŋgi minjroqnej. Osiqa anjam bei endegsi minjrej, “Dal anjam qalie tamo naŋgi mareqnub, ‘Kristus a Devit aqa ŋiri.’ 36Ariya Devit a segi nami marej, ‘Kristus a ijo Tamo Koba dego.’ Agi Qotei aqa Mondor na Devit aqa medabu siŋgilatetonaqa endegsi marej,

‘Tamo Koba Qotei a na ijo Tamo Koba minjej,
“Ni ijo baŋ woq endi awo.
Awesoqnimqa e na ino jeu tamo kalil naŋgi eleŋosiy ino sorgomq di atitqa ni na naŋgi taqatnjroqnqam.” ’
37Agi Devit a segi marej, ‘Kristus a ijo Tamo Koba.’ Deqa Kristus a kiersi Devit aqa ŋiri dego sqas?”

Dal anjam qalie tamo naŋgi kumbra uge uge yoqnsib laqnub

Yesus a na tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam deqaji minjreqnaqa naŋgi aqa anjam quqwajqa tulaŋ arearetnjroqnej. 38Onaqa Yesus a Qotei aqa anjam bei palontosiq endegsi minjrej, “Dal anjam qalie tamo naŋgi kumbra uge uge yoqnsib laqnub. Deqa niŋgi na naŋgo kumbra uge di geregere tenemtoqniye. Tenemtsib naŋgo kumbra di dauryaib. Naŋgo kumbra uge agi ubtsiy merŋgwai. Naŋgi bati gaigai koro sawaq dia gara jugo olekokba jugoqnsib laqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na naŋgi unjrsib naŋgo ñam soqtetnjrsib baŋ ojetnjroqnqajqa deqa naŋgi gara walaosi laqnub. 39Naŋgi bati gaigai Qotei tal miligiq dia tamo ñam ti naŋgo awo jaramq dia awooqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na naŋgi unjrsib biŋinjrqajqa deqa naŋgi kumbra degyeqnub. Naŋgi goio kokba bati qa giloqnsibqa tamo ñam ti naŋgo awo jaramq dia awooqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na naŋgi unjrsib naŋgo ñam soqtetnjrqajqa deqa naŋgi kumbra degyeqnub. 40Naŋgi uŋa qobul naŋgi gisaŋnjroqnsibqa naŋgo tal ti iŋgi iŋgi ti laŋa yainjreqnub. Naŋgi qure ambleq dia tigeloqnsibqa tamo uŋgasari naŋgi na naŋgi unjrsib naŋgo ñam soqtetnjroqnqajqa deqa naŋgi pail olekokba yeqnub. Di gisaŋ koba. Deqa mondoŋ tamo naŋgo une qa peginjrqa bati qa Qotei a naŋgi tulaŋ ugeugeinjrqas.”

Uŋa qobul aqa silali kiñala soqnej di a Qotei yej

41Onaqa bati bei Yesus a olo atra tal miligiq gilsiqa silali ato qaji kulum jojomq di awoej. Awoosiqa ŋam atej tamo uŋgasari naŋgi bosib silali ateqnab unjroqnej. Ñoro tamo gargekoba naŋgi boqnsib silali tulaŋ kokba atoqneb. 42Onaqa uŋa qobul bei ñoro tulaŋ saiqoji a dego bosiqa meniŋ silali kiñilala aiyel segi waiyej. 43Waiyonaqa Yesus na unsiqa aqa aŋgro naŋgi metnjrnaqa aqa areq bonabqa minjrej, “Niŋgi quiye. E bole merŋgwai. Uŋa qobul endi a ñoro tulaŋ saiqoji. Aqa meniŋ silali kiñilala aiyel segi naj agi waiyekritqo. Aqa kumbra dena a na ñoro tamo kalil naŋgi buŋnjrsiqa silali kobaquja atqo. 44Ñoro tamo naŋgi silali koba ejunub. Naŋgi oto kiñala segi waiyonub. Ariya uŋa qobul endi a silali tulaŋ saibolesai. Aqa meniŋ silali kiñilala aiyel segi naj agi waiyekritqo.”